Araç Değer Kaybı Hesaplama
Araç değer kaybı hesaplama programı ile hızlıca aracınızın değer kaybını hesaplayabilirsiniz. Aşağıdaki araç değer kaybı hesaplama aracındaki ilgili boşlukları doldurduktan sonra hesapla butonuna basınız.
Trafik kazasına karışan bir aracın, o kaza sonucu tamir edildikten sonra değerinde meydana gelen azalmaya "Araç Değer Kaybı" denir. Kusursuz veya daha az kusurlu olduğunuz bir kazada hasar masrafları ödense bile araç elbet değer kaybedecektir. Böyle bir durumda mağduriyetin önüne geçilmesi için araç değer kaybının karşılanması gerekir.
Araç Değer Kaybı Hesaplama Detayları
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, bir motorlu aracın kazadan önceki hasarsız piyasa sürüm değeri ile kaza sonrası onarıldıktan sonraki değeri arasında oluşan farktır. Kaza neticesinde araç kazaya uğrayan araç, tamamen onarılmış olsa dahi hasar görmemiş araç değerinden düşük değerde olur. Bu durumda da araç değer kaybı söz konusu olur.
Değer Kaybı Hesaplama Formülü
Değer Kaybı = Araç Piyasa Değeri x Hasar Oranı x Değer Kaybı Katsayısı
Bu formülde, araç piyasa değeri aracın kaza öncesindeki ikinci el değerini temsil eder. Hasar oranı, kazanın ciddiyetine göre belirlenir ve değer kaybı katsayısı ise aracın yaşı, kilometresi ve hasarın boyutuna göre değişir.
Değer Kaybı Talep Edilemeyecek Durumlar
- Tek taraflı kazalarda araç değer kaybı talep edilemez.
- Yüzde yüz kusurlu taraf araç değer kaybı isteyemez.
- Araç hakkında pert kararı ve aracın tamirinin ekonomik olmayacağı raporu verildiyse araç değer kaybı istenemez.
- Aynı zamanda bir araç ikinci kere bir kazaya karışmışsa ve bir önceki hasarla aynı hasarlı almışsa araç değer kaybı istenemez.
Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?
Araç değer kaybı tazminatı almak için izlemeniz gereken adımlar şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı: Kazaya dair polis veya jandarma tarafından düzenlenen kaza tespit tutanağını temin edin.
- Hasar tespiti: Aracınızın yetkili servis veya anlaşmalı servisler tarafından hasar tespitinin yapılmasını sağlayın.
- Değer kaybı raporu: Konusunda uzman bir bilirkişi veya ekspertiz firmasından değer kaybı raporu alın.
- Sigorta başvurusu: Karşı tarafın trafik sigortası veya kendi kaskonuz varsa kasko şirketine başvurun.
- Hukuki süreç: Sigorta şirketinden olumlu sonuç alamazsanız hukuki yollara başvurabilirsiniz.
Araç Değer Kaybı Hesaplamasında Etkili Faktörler
Aracın Yaşı ve Kilometresi
Yeni araçlarda değer kaybı daha yüksek olurken, yaşı büyük ve kilometresi yüksek araçlarda daha düşüktür. 0-3 yaş arası araçlarda değer kaybı en yüksek seviyededir.
Hasarın Ciddiyeti ve Yeri
Aracın iskelet sisteminde (şasi, tavan, marşpiyel gibi) oluşan hasarlar, değer kaybını önemli ölçüde arttırır. Dış parçalarda oluşan hasarlar nispeten daha az değer kaybına neden olur.
Aracın Marka ve Modeli
Premium markalarda değer kaybı daha yüksek olabilir. Bazı araç modellerinde değer kaybı daha fazla hissedilirken, bazılarında daha az etki gösterebilir.
Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2002/130 Ε. 2002/4512 Κ. sayılı ilamı:
"Tamamen onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araba, tahribatın izlerini taşıyacağından, onarıldıktan sonra mübadele (rayiç) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerekir. Aracın onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir."
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Araç değer kaybı tazminatı talep etmek için öncelikle karşı tarafın zorunlu trafik sigortası şirketine başvurmalısınız. Başvuru için kaza tespit tutanağı, aracın hasar fotoğrafları, ruhsat fotokopisi, ekspertiz raporu ve kimlik belgesi gibi evraklar gereklidir. Başvuru; noter kanalıyla, iadeli taahhütlü mektupla veya elektronik posta yoluyla yapılabilir. Sigorta şirketinin olumsuz cevap vermesi halinde hukuki yollara başvurulabilir.
Evet, değer kaybı tazminatı için yasal zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Trafik Kanunu'na göre maddi tazminat talepleri için zaman aşımı süresi, kaza tarihinden itibaren 2 yıldır. Ancak sigorta şirketine başvurulduğunda, şirketin olumsuz yanıt verdiği tarihten itibaren 10 yıllık genel zaman aşımı süresi başlar. Bu nedenle, kaza sonrası değer kaybı talebinizi mümkün olan en kısa sürede yapmanız önerilir.
Evet, kısmi kusur durumunda da araç değer kaybı tazminatı talep edilebilir. Kusur oranınız %25, %50 veya %75 olsa bile değer kaybı tazminatına hak kazanabilirsiniz, ancak tazminat miktarı karşı tarafın kusur oranına göre belirlenir. Örneğin, toplam değer kaybınız 10.000 TL ise ve karşı tarafın kusur oranı %70 ise, 7.000 TL talep edebilirsiniz. Sadece %100 kusurlu olduğunuz durumlarda değer kaybı talep edemezsiniz.
Hayır, araç değer kaybı ödemesi Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (TRAMER) kayıtlarına işlenmez. Değer kaybı tazminatı, hasar bedeli cinsinden bir ödeme değil, aracın piyasa değerindeki düşüşü karşılayan bir tazminat türüdür. Bu nedenle, değer kaybı tazminatı aldığınızda, bu tutar TRAMER sorgusunda görünen hasar kayıtlarını etkilemez veya yeni bir kayıt oluşturmaz.
Araç değer kaybı hesaplamasında, çabuk değiştirilebilen ve aracın temel yapısını etkilemeyen parçalardaki hasarlar genellikle dikkate alınmaz veya düşük etki faktörüyle değerlendirilir. Bu parçalar arasında; cam ve ayna gibi şeffaf yüzeyler, ön ve arka tampon gibi plastik aksamlar, lastik ve jantlar, aydınlatma grubu (far, stop lambası) ve kolay değiştirilebilen küçük trim parçaları sayılabilir. Asıl değer kaybı etkisi yapan parçalar aracın şasi, tavan, yan paneller, marşpiyel gibi taşıyıcı ve ana gövde elemanlarıdır.
Araç değer kaybı davaları genellikle iki farklı yolla çözülebilir:
1. Sigorta Tahkim Komisyonu: Bu yöntemle açılan davalar genellikle daha hızlı sonuçlanır ve ortalama 3-6 ay içerisinde karara bağlanabilir.
2. Asliye Ticaret veya Tüketici Mahkemeleri: Geleneksel mahkeme yoluyla açılan davalar ise yargı sisteminin yoğunluğuna bağlı olarak 8-12 ay kadar sürebilir. Bazı karmaşık davalarda bu süre daha da uzayabilir.
Dava sürecinin uzunluğu; mahkemenin iş yüküne, bilirkişi incelemesinin süresine ve davanın karmaşıklığına göre değişkenlik gösterebilir.
En yüksek değer kaybı genellikle şu özelliklere sahip araçlarda görülür:
- Yeni veya 0-3 yaş aralığındaki araçlar
- Düşük kilometreli araçlar (genellikle 30.000 km altı)
- Premium ve lüks segmentteki markalar (Mercedes, BMW, Audi, Volvo gibi)
- Yüksek piyasa değerine sahip araçlar
- Koleksiyoner değeri olan özel/sınırlı üretim modeller
- Yüksek talep gören ve hızlı satılan modeller
Bu tip araçlarda, özellikle şasi ve iskelet sistemini etkileyen hasarlarda değer kaybı oranı daha yüksektir.
Araç değer kaybı davalarında mahallinde keşif (aracın yerinde incelenmesi) her zaman zorunlu değildir, ancak dava sürecinde hâkim veya bilirkişi heyeti tarafından talep edilebilir. Özellikle yüksek miktarlı taleplerde, hasar belgelerinin yetersiz olduğu durumlarda veya hasar tespitinde ihtilaf bulunduğunda mahallinde keşif yapılması gerekebilir. Araç tamir edilmiş olsa bile, bazı durumlarda tamir kalitesinin değerlendirilmesi için yerinde inceleme istenebilir. Keşif kararı, genellikle davanın özel koşullarına bağlı olarak mahkeme tarafından verilir.
Sigorta şirketleri değer kaybı tazminatını ödememek veya düşük miktarda ödemek için çeşitli gerekçeler sunabilirler:
- Aracın yaşının ileri olduğunu ve zaten değer kaybının yaşla oluştuğunu iddia etmek
- Hasarın minör olduğunu ve değer kaybına neden olmayacağını savunmak
- Ekspertiz raporlarında farklı değerlendirmeler kullanmak
- Değer kaybı hesaplama yöntemlerinde sektörde kabul görmemiş hesaplama yöntemleri kullanmak
- Başvurunuzun belirli evrak eksiklikleri olduğunu ileri sürmek
- İtiraz süreçlerini uzatarak zaman aşımına uğratmaya çalışmak
Bu durumlarda, konusunda uzman bir avukata başvurmak ve değer kaybınızı resmi bilirkişi raporuyla belgelendirmek önemlidir.
2025 yılı için araç değer kaybı hesaplamalarında önemli değişiklikler bulunmaktadır. Yargıtay'ın en güncel içtihatları doğrultusunda, değer kaybı hesaplamalarında artık araçların yaş ve kilometresinin yanı sıra, aracın tam piyasa değeri, bölgesel talep faktörleri ve özel kullanım amacı da dikkate alınmaktadır. Ayrıca, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yayınlanan yeni genelgeler ile sigortacılık sektöründe değer kaybı tazminatlarının daha standardize bir şekilde hesaplanması hedeflenmektedir. Hesaplamalarda kullanılan enflasyon faktörleri de güncellenerek, gerçek ekonomik kayıpları daha doğru yansıtacak şekilde düzenlenmiştir.
